HOTZAK, seigarren eguna (XX)

 

XX

Iratzarri berriak, lo-zaku hibrido hartatik ateratzeko maniobrekin hasi ginen. Holako batean, nahi gabe, Eiderrek zera ukitu ninduen, noiz eta goizero bezala, naturak nire txoritxoa gogortua zuela. Harritzekoa ala ez, bera baino moztuagoa gelditu nintzen ni, ahalketua. Eiderrek ateraldi xelebre batez kendu zion garrantzia gertatutakoari.

Gainerakoan, ederki joan zen elkarrekin lo egin genuen gau hura, bortz izarretako hotel batean bezala. Bueno, kasik.

HOTZAK, seigarren eguna (XIX)

 

Karlos putakumea, Karlos putakumea, Karlos putakumea… ez nuen beste argudiorik buruan izan gau guztian. Behin eta berriz errepikatzen nuen nire baitan: Karlos putakumea, Karlos putakumea, Karlos putakumea…

HOTZAK, bortzgarren eguna (XVIII)

XVIII

Karmelok erraten zuenaren arabera, gutitan errepikatua zen neguan Pic de Mallacaneko Shackletonen Bidea. Elur mordoa pilatzen zen izotzaren gainean, eta horrek dezente zailtzen zuen eskalada. Dezente eta asko, Jonek erranen lukeen bezala.

Vendetta musika taldeak jotzen zuen Zubi Puntan, jendez lepo zegoen ostatua, eta garagardo pare bat eskatu eta gero, zera erran nion Joni, zerbait komentatzeagatik:

-Jende dezente etorri duk, e?

-Bai, decente eta asko -erantzun zidan.

Polizia erreala fikzioan



 

Ez ditut Alatriste kapitainaren abenturak irakurri, eta ez dut uste eginen dudanik. Afera da 2012an Pirinioen alde batetik bertzerako abioneta hegaldia egokitu zitzaidala Interpoli esker eta aipatutako kapitainaren liburuetako bat ari zen irakurtzen nire parean zihoan polizia (ez dakit zergatik baina, ordura arte, Urtubiaren edo Gimenez Arberen liburuak irakurtzen irudikatzen nituen Interpoleko kideak). Bada, ulertuko denez, ezinikusia hartu nion Alatriste gaizoari.

HOTZAK, bortzgarren eguna (XVII)

 

XVII

Bortzgarren eguna motza izan zen, horrela eskatu baitzuen Pirinioetako orografiak. Joxe Antonio Etxebarrietak erran omen zuen behin euskaldunok Europako kurduak garela, industria eta banka kapitalistaren zama handiarekin, baina kurduen mendien laguntzarik gabe.

Ez nengoen ados. Bueno, erdizka.

HOTZAK, bortzgarren eguna (XVI)

 

XVI

Ez nion buelta gehiagorik emanen, erabakita zegoen: egun horretan bertan berarekin lo egiteko eskatuko nion Karlosi. Ez zegoen hotz hura jasaterik. Aitzineko gauean eskatzekotan egon nintzen, baina Kubako eztabaida ergelagatik ez nion proposatu azkenean. Kubakoak koadrilan izan genuen bertze eztabaida pito bat gogoratu zidan.

HOTZAK, laugarren eguna (XV)

 

XV

Karlosek esan bezala, infernu hotza zen hura, ezin hobeki laburbildu Mer de Rêves haranean egun haietan bizi genuena. Jada ez zen arropa gehiago edo gutxiago jartzea, afera ez zen hori, afera zen han elurra bera zegoela hotzak. Ezin nuen imajinatzen ahal zer-nolako sarirekin konpentsatuko ninduen Ama Benemeritak hortik bizirik ateratzea lortzen banuen, baina hartutako arriskuak hurrengo hogei urteetan Cadizeko aste santuko prozesioetara joateko baimena eskatzeko eskubide guztia ematen zidan behinik behin.

HOTZAK, laugarren eguna (XIV)

XIV

Nire txanda zen. Karmelo soka-buru joana zen goizetik, izotzezko paretan erori zen artio. Gero, bere gaitasunaren erakustaldi ikaragarria emana zuen Eiderrek, Milentas de Bozes maisuki gaindituz. Orain, beraz, nire txanda zen. Nik ere kosk egin nahi nion Shackletonen Bideari.

Erlojuari eraso basapiztiaren sabelean (epilogoa I)

Azken guda dantza

Promenade ordua zen eta nik, mandoak bezala, bueltaka ibiltzeari ekin nion. Patioa ixten zuen hesiaren kontra bermatu ziren hiru preso eta rapeatzen hasi ziren. Frantsesez ari ziren, espetxeko edo kaleko frantsesez, ez telebistako albistegiko gabatxo pedantez. Beren ondoan pasatzen nintzen aldiro zozoturik gelditzen nintzen aldarri ozen haiek adituz. Bertsolarien antzera, elkarri erantzuten zioten, itxuraz, erabateko inprobisazioan. Liluraturik eta disimuluz, beren saioa aditzera gelditu nintzen inguruetan. Une batez, hip hopari esker, aske sentitu nintzen, ez espetxean baizik eta hiri handi bateko auzo txiro batean.

HOTZAK, laugarren eguna (XIII)

 

XIII 

Ez antzara luma, ez eta ostiarik ere! erran nuen nire baitan, hau hotza! Hiru aldiz jaiki nintzen gauean arropa gehiago janzteko. Neukan arropa guztia jantzi eta gero, hutsik gelditu zen motxila. Motxila beraren barruan ere sartzekotan egon nintzen lo-zakura itzuli baino lehen, matrioska panpina errusiarren antzera.

HOTZAK, laugarren eguna (XII)

XII 

-Haika mutil, jeiki hadi, argia den mira hadi -kantatu zidan Eiderrek goizean.

-Bai nausia, argia da, gure oilarra kanpoan da -arrapostu nion nik.

Argia bazen, baita hotza ere. Alimalekoa. Gauean ez-dakit-zenbat gradu beheiti egin zuen tenperaturak eta, Haibol izan ezik, arropa gehiago paratzeko jaiki ginen gainontzeko guztiok gaueko momenturen batean. Jada ez nuen arropa gehiagorik, bertan neukan guztia jantzita neraman, eta nik bezala, Eiderrek eta Jonek.

HOTZAK, hirugarren eguna (XI)

XI

Munduko borondate guztiarekin aurkeztu nuen nire burua soka-buru joateko bidea irekitzen. Ez nindoan sobera seguru, baina Karmelori eta Karlosi lan pixka bat kentzeagatik egin nuen. Halere, ez zuen ematen konfiantza handiegirik zutenik niregan eta Eiderrengan, eta bide guztia beraiek ireki zuten, lehenik Karlosek, gero Karmelok.

HOTZAK, hirugarren eguna (X)

 

X

Jonek nire ondoan egin zuen lo, nire begien gozamenerako. Grezia klasikoko atleta baten gorputza zeukan, den-dena bere tokian maisuki zizelkatu eta horniturik. Hori monumentua!

Kamisetarekin ez zuen hainbertzerako ematen; baina, kendutakoan, aldizkarietako azaletan ageri diren modeloen pare zeuden beso gihartsuak, bular landuak eta txokolate tableta ageri ziren. Ongi depilaturik gainera! Olentzeroa berriki pasatu izan ez bazen, horrelako bat eskatuko niokeen. Argi eta garbi.

Eskuara (metaziri 18)

 

Markel Ormazabalen “Hemen naiz, ez gelditzeko baina” (Txalaparta, 2014) liburuan aurkitu nuen testua eta biziki maitatu nuen.

HOTZAK, hirugarren eguna (IX)

 

IX

Aitorren faltan, nire buruari besarkaturik iratzarri nintzen. Bera besarkatu eta nire gorputzaren kontra ongi estutuko nukeen eguna noizbait ailegatuko litzateke; bizkitartean, bere besarkadak nituen amets.

HOTZAK, hirugarren eguna (VIII)

VIII

 Hotz argitu zuen eguna. Gainera, aspaldiko amesgaizto bat egin nuen eta nahikoa gaizki igaro nuen gaua. Espetxean egon nintzenetik, edo atxilotua izan nintzenetik, zehazkiago erranik, amesgaizto bera izaten dut tarteka-marteka. Iratzarri, begiak ireki, eta gorputza ezin dudala mugitu amesten dut, elbarri gelditu banintz bezala. Ikaratzeko moduko sentsazioa da, zeren eta iratzarri zarela uste duzu eta kontziente zara ezin duzula gorputza mugitu, baina zure buruak ez du onartzen. Buruak mugitzeko agindua ematen die beso zein hankei; hauek, ordea, ez dute erantzuten, ez dira mugitzen. Alimaleko ahalegina egiten duzu gorputz atalak mugiarazteko, indarka, baina alferrik da. Inpotentziaz, oihu egiten ahalegintzen zara, baina eztarria itxirik, oihua zure erraietan itotzen da eta soinu gutural zenbait egitea baino ez duzu erdiesten. Erabat etsiturik, negarrez hasten zara, kanpotik barnera joaten diren malko mingarrietan ito artio. Desesperaturik, iratzarria zeunden amesgaiztotik iratzartzen zara azkenean, itoaldia eta arindura nahasten dituen ezinegon larri batean.

Erlojuari eraso basapiztiaren sabelean (XIV)

IZARRETAN NAUZU

Semetxo/alabatxo maitea, aita nauzu. Bai, badakit oraindik ez zarela sortu, eta hilabete zenbait falta direla horretarako, baina, beharbada, sortzen zaren egunean ez naiz bertan egonen eta azalpen bat zor dizut.

Ez naiz bertan egonen izarrak ordenatzen egonen naizelako.

HOTZAK, bigarren eguna (VII)

VII

Sasoiko nengoen, argi eta garbi. Uste nuen motxilaren pisuak sorbaldak txikituko zizkidala, baina bigarren egun hartan ez nuen ondorio handirik sumatu eta, harrigarria bazen ere, lehenengo egunekoa baino aiseago egin nuen bigarreneko ibilbidea. Luzeagoa izan zen, hori bai, baina desnibel txikiagorekin.

HOTZAK, bigarren eguna (VI)

VI

“Metro guti batzuk bota naiz, bertzerik ez” esan zuen Karlosek. Aupa baztandarrak pentsatu nuen, ez direla erortzen, botatzen baizik. Gauza bat da euskaltegian ikasten duguna eta beste bat, oso ezberdina batzuetan, kalean hitz egiten dena. Baztandarrak, beraz, harroak beraiek, ez dira erortzen, botatzen dira.

HOTZAK, bigarren eguna (V)

V

Erori berria zegoen elurra, freskoa erraten den moduan, eta bidea irekitzea lan neketsua zen. Gainera, haizeak gogor jotzen zuen aurpegian. Gogotsu iratzarri nintzen baina, eta soka-buru joatea erabaki nuen.

Bueno, horregatik eta Karmelori lan pixka bat kentzearren. Izan ere, lehenbiziko eguneko bide ia guztian bera joan zen soka-buru, eta elurretan aztarna irekitzeak badu bere lana. Horretatik aparte, ohi baino serioago ikusten nuen gainera. Ez zuen ja ere erraten, baina banekien Eider eta Jon etorri izanak apur bat kezkatzen zuela. Urrundik nabari zitzaion. Karmelo ez da horren serioa, kontrakoa baizik, zinez tipo alaia, batez ere lagunartean.

Erlojuari eraso basapiztiaren sabelean (XIII)

Epaile txit agurgarria:

Little nauzu, Ernesto, Urruñan bizi zen Berriozarko Baztandarra. Bai, hori da, epaitegian elezaharrak kontatuz enroilatzen zena.

Afera da elkar ikusi genuen hondar aldian hitza moztu zenidala (bizarra eta guzi egina nuen zurekin nuen hitzordura joateko!), eta solasez aipatu nahi nuena idatziz adieraziko dizut, zehatz-mehatz eta hitzez hitz oroituko ez naizen arren.

HOTZAK, bigarren eguna (IV)

 

IV 

-Dooonde vaaas Juaniiiiitoo! kantatuko zizun Evaristok -erran nion Joni bastoiekin abiatzen zela ikusi nuelarik-. Gaur ezkerreko mendi-mazela maldatsu hori guztia zeharkatu behar dugu; sartu bastoiak motxilan eta atera pioleta.

HOTZAK, lehenengo eguna (III)

III

Pisuan motxila prestatzen ari nintzela eduki nuen zalantza, zalantza koxkorra. Zazpi egun ziren, aste oso bat Frantziako Pirinioetan barna espetxean egondako tipo batekin, mutil-laguna klandestinitatean zeukan neska batekin eta kristoren kankailua zen beste abertzale batekin. Beraz, eraman behar nuen pipa, bai ala ez?

Erlojuari eraso basapiztiaren sabelean (XII)

IGANDEA

Kristauen jefeek diote beren jainkoak atseden eguna izendatu zuela igandea, nahiz eta beraiek egun horretan lan egiten duten soilik (eta guti). Presook berdin-berdin ateratzen gara patiora igandetan ere, bueltak eta bueltak ematera atsedenik gabe.

Aztekek jainkoen edaria deitzen zioten txokolateari, eta jende hilgarriak debekaturik zeukan. Guri, gosaltzeko, kakao edaria banatzen digute igandeetan, kruasana eta guzi.

HOTZAK, lehenengo eguna (II)

 

II

 

-Baietz neska, anima hadi! -erran zidan Karlosek berarekin eta Karmelorekin eguberrietako astean Pirinioetara joateko gonbidapena luzatu zidanean.

-Ez dakit Haibol -erantzun nion-, arras hozbera naiz eta ez dut ezta fundamentuzko lo-zakurik ere.

-Horregatik ez kezkatu, antzara griseko lumadun lo-zaku berria erosi dinat eta nire lo-zaku zaharra utz diezanaket.

Erlojuari eraso basapiztiaren sabelean (XI)

AKATSAK

Lau aste postarik gabe, urruntasunean urrun. Kartzelariak atea ireki du eta lehen gutun mukurua eman dit. Urduri hasi naiz eskutitzak (bat ordenagailuitza) irakurtzen.

Prefosta, akatsen bat egon da. Nire izenean datoz baina… “…faltan bota zaitugu…”, “…gure bihotzek bat egin dute zurearekin…”, “…como hijo y hermano no tienes precio, como pareja no tienes precio, como persona y amigo no tienes precio…”, “…faltan zaitugu…”, “…zu ikusteko eta entzuteko aukera izatea ikaragarria izan zen, benetan hunkigarria…”, “…zenbat aldiz agertu zaren nire ametsetan! Beti kontent!”, “…maite zaitugu…”, “…erna nahiz lo egindako ametsetan ikusi zaitut aunitzetan…”, “…ikusi zintudan momentu hura ahaztezina izanen da betiko niretzat…”, “…nire bizitzako momenturik hunkigarriena dudarik gabe…”, “Gora zu eta zu bezalakoak!” eta gisa honetakoak erraten dute gutun hauek.

HOTZAK, lehenengo eguna (I)

 

I

“Bidaia arriskutsurako gizonak behar dira. Soldata apala. Muturreko hotza. Hilabete luzeak erabateko iluntasunean. Etengabeko arriskua. Ez da bizirik itzultzea ziurtatzen. Ohore eta errekonozimendua arrakasta lortuz gero.” Honela zioen Ernest Shackletonek tripulanteak kausitzeko paratu zuen iragarkiak. 1914a zen, eta Antartidara egin nahi zuen espedizioa. Distantziak mantenduz eta bertze eskala batean, lasai aski izan zitekeen gure espedizio xumearen laburpena.

Antartidara ez, guk Pic de Mallacan-era joan behar genuen, Pirinioetara, Shackletonen Bidea eskalatzera, hain zuzen.

Maite haut oraindik!

 

Maite haut oraindik!

2014ko abendua

 

Zer moduz, maitea?

Bai, maite haut. Ona nauk, onegia beharbada, eta maite haut oraindik.

Deprimiturik nagok aspaldixkotik, gure artekoa utzi genuenetik kasik, baina ona nauk eta maite haut. Zer egin dezaket?

Desagerpena Sanferminetan

Istorio hau desagerpen baten istorioa da, nirea izan zitekeena hain zuzen ere. Hogeigarren mendearen hasiera zen eta Iruñera buruz abiatu nintzen San Fermin ferian idi baten saltzera. Normalki behorrak eramaten nituen feria hartara, Baztandik Iruñeko joan-etorria bi egun eskasetan eginez. Aldi hartan baina, ezberdina izan zen. Idi zahar bat saldu behar nuen, beraz, idiaren ondoan ttipi-ttapa, hiru eguneko bidaia aurreikusi nuen.

Erlojuari eraso basapiztiaren sabelean (X)

BARKATU

Promenade.

Eguzkiak patioko zoko bat berotzen du. Gaur, sugandila izanen naiz eta ahalik eta eguzki-izpi gehien itzaltzea proposatu diot nire buruari.

Taldetxo bat bueltaka ari da, eleketan. Ni eta eguzkiaren artean gelditu dira halako batean, eztabaida piztuan.

Itzalik ez egiteko eskatu diedalarik, “desole” erran dit batek. “Zuek abiatzearekin berriz soleatua” pentsatu dut nik.