XXIII
Haizeak bortizki jotzen zuen,
eta kanpin-dendak beheiti etorri behar zuela zirudien. Errugbi taldeko kide
guztiak kanpotik ostikoka ari zirela ematen zuen. Martxa horretan kanpin-dendak
ez zuen anitz iraunen. Haibol eta Eiderren lo-zakura hurbildu eta nire
lo-zakuaren buruko zilotik eskua aterata kolpe batzuk eman nizkien.
-Jaiki beharko genuke, honek
guztiak pikutara joan behar du luze gabe.
-Zer diozu Karmelo, apenas bi
ordu baino ez ditugu lo egin -erran zuen Eiderrek begiak ezin irekiz eta beso
bat Haibolen buru azpitik ateratzen zuela.
-Nik ezta hori ere -arrapostu
nion-. Haizeak pikutara bidali behar du kanpin-denda, gu barne, doike!
Ez zidaten kasurik egin.
Ematen zuen beraiek ere ez zeudela arras eroso (baldintza haietan eroso hitza
erabiltzea zilegi bazen), baina ez zuten egoeraren larritasuna ikusten.
Eiderrekin izan nuen
solasaldi motz horren denbora gutira, azken aukera galdu izan bagenu bezala,
haizeak kanpin-dendaren lau segurtasun puntuak goratu zituen, eta bortz bat
metro erori ginen. Ikaratzeko modukoa izan zen, izugarria, eta horrelako zer
edo zer gerta zitekeela jakin arren, alimaleko sustoa hartu genuen. Are
gehiago, egoera ikusirik, ia erran daiteke horrelako erorketa baten esperoan
nintzela, eta horregatik ez nuela kasik lorik egin aitzineko bi ordu haietan.
Bertze haize ufada bortitz
batek kanpin-denda hautsi zuen azkenean, oihala urratuz eta oihal-zati batzuk
eramanez. Haizea haserre zegoen gurekin, eta gupidarik gabe egiten zigun eraso.
Haibol eta Jonen motxilak
elurra eta izotz pusken artean desagertu ziren, eta motxilekin batera, soka eta
piolet bat eta bi pala galdu ziren, bertzeak bertze, gaueko iluntasunean.
Baldintza haietan ez genuen bertze aukerarik izan, eta berriz abiatu ginen.
Nola edo hala, gauez eta hiru
frontalekin lortu genuen egun argiz lortu ez genuena eta Chanson Triste d’Irina
glaziarrerako bidea aurkitu genuen. Glaziarreraino ailegaturik, horren
zeharkatzeari ekin genion, hiru bat metroko ikuspenarekin. Hagitz erritmo
motelean gindoazen, hotzak jota eta tentu handiz. Jonen frontala motxilekin-eta
galdu zenez, sokadan bigarren joanen zela erabaki genuen. Horrela, eguna argitu
bitartean bederen, Haibolen argiaren erreferentzia izanen zuen aitzinean, eta
nik, sokadan hirugarren bere gibelean joanik, zer edo zer eta ahal nuen
neurrian argituko nion.
Eider azkena zetorren, nire
gibelean.
Alimaleko hotza egiten zuen.
Haizeak sortzen zituen zurrunbiloek arroparen zirrikitu guztietatik sartzen
zuen elurra, kanpotik nahiz barnetik bustiz. Gure egoera, gero eta
prekarioagoa, jasangaitza bihurtzen ari zen. Muturreko egoera zen,
desesperatzeko modukoa, eta ez nintzela mendira inoiz berriro itzuliko erraten
nion nire buruari. Neguan ez, bederen. Ordura artio Ernest Shackleton
abenturazale britainiarrak Antartidara egindako espedizioari buruz irakurritako
guztia errealitate bilakatu zitzaidan, Endurance itsasontziko
tripulanteetariko bat bainintzan. Muturreko abentura izan zen Antartida
lehenengoz oinez zeharkatzeko saio hura, eta muturreko abentura bihurtzen ari
zen baita ere Pic de Mallacaneko Shackletonen Bidea neguan errepikatzea.
Europatik atera eta gero,
Weddell-en itsasoan gelditu ziren izotzetan harrapaturik Shackleton eta bere
gizonak, kostara ailegatu baino lehen. Hilabete batzuk geroago, izotzak
berak Endurance itsasontzia xehatzen zuela ikusi zuten, inpotentziaz,
haizeak gure oihalezko kanpin-denda nola xehatzen zuen guk ikusi genuen bezala.
Azkeneko gau hartan guk egin moduan,
abiatzea baino ez zuten izan eta, Europatik atera zirela bederatzi hilabete
betetzen zirelarik, hiru salbamendu-txalupatan abiatu ziren. Zazpi egunetan
itsaso zakarrean nabigatu zuten, Elefante irlara ailegatu artio. Han,
erreskaterik ez zela izanen jabeturik, Shackleton kapitainak bortz gizon aukeratu
zituen, eta erreskate eske joatea erabaki zuen, bera barne, doike.
Zortziehun milia nautiko egin
zituzten txalupa batean, hamazazpi egun iraun zuen zeharkaldi ezin
arriskutsuagoan, Hego Georgiako bale arrantzarako guneetara ailegatu artio.
Bertan, bertze itsasontzi bat hartu eta Elefante irlara itzuli zen Ernest
Shackleton kapitaina, bere tripulazioaren gainontzeko gizonak erreskatatzera.
Hamaika aldiz irakurririk ere
imajinatzen ezin nuena, lehenengo pertsonan bizitzearen sentsazioa izan nuen
Chanson Triste d’Irina glaziarra zeharkatzean. Hotza, haizea, elurra eta
izotzari aurre eginez, gizon haiek bideko oztopoen aitzinean eman zuten
superazio etsenpluari ari gintzaion jarraitzen, nolabait, eta geunden egoera
prekarioan egonik, gizon haien kuraia behar genuen, haiek bizitzeko izan zuten
determinazioa. Bizirauteko espirituak gori-gorian behar zuen egon.
Bai, izugarrizko hotza egiten
zuen, eta elurra alde guztietatik ari zuen, goititik beheiti, behetik goiti,
aldeetatik, zeharka… Naturaren indarrei kontra egiteko ausardia izana genuen,
eta kemena beharko genuen muturreko egoerari aurre egiteko.
Bat-batean, elur-jauzi bat
erori zen, tupustean, eta Jon harrapatu zuen ia. Handik edo hemendik libratu
zen, suerte handiarekin. Adi ibili beharko genuen.
Eskuineko magaletatik
jarraitu genuen. Bagenekien berez ez zirela magal arriskutsuak, baina elur bota
berriak elur-jauzien arriskua handitzen zuen, lekua errusiar erruleta
bilakatuz. Shackletonek txalupatik itsaso zakarra begiratuko zukeen bezala
begiratzen genituen inguruko magalak, olatu zuria gainera noiz etorriko zain.
Eta gertatu beharrekoa
gertatu zen. Lurra iratzarri egin zen, eta gure oin azpiko elur guztia
beherantz mugitzen hasi zen, mendia larru zuriko animalia erraldoia bailitzan
eta gu bere gainean dauden eta inarrosi behar diren kukusoak bagina bezala.
Zuria. Den-dena zuria bihurtu
zen bat-batean. Buelta eta buelta irauli ninduen indar batek. Eta beltza.
Begiak ireki eta dena beltza zen. Norantz ari nintzen zehazki jakin gabe,
besoak eta hankak mugitu nituen, beltza zurirantz argitzen joan zen artio. Elur
azpitik atera nintzen.
Lehen elurrak eta orain
tentsioak eragozten zidan arnasketa. Eztula egin nuen. Alde guztietara begiratu
nuen gero, nire burua orientatu nahian. Erreferentziak, nire soka-kideak…
zerbait ikusi nahi nuen, eta orduan izan zen. Metro batzuk haratago, Jon ikusi
nuen, nahiko erritmo bizian hanka egiten zuela. Ospa.
Instintiboki, Haibol eta
Eider bilatu nituen begiradarekin.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina