Nafarroako zulo ilun eta hezeen katalogoa

 

Zalantzak nituen izenburuarekin. “Nafarroako zulo ilun eta hezeen katalogoa” izenburuak nahi nuena adierazten zuen, baina luzeegia irizten nion. “Nafarroako zuloak”, aldiz, motzegia iruditzen zitzaidan. “Nafarroako katalogo espeleologikoa” formalegia zen, gatzgabea.

Espeleologia taldeko egoitza Iruñean geneukan nahiz eta, taldekideok, Nafarroako geografian barreiaturik bizi ginen. Nafarroako katalogo espeleologikoa ari ginen osatzen eta izenburua falta genuen. Niri, taldeko izkiriatzailea izanik, katalogoaren testuen lanketa egokitu zitzaidan, izenburua barne.

Oinarrizko testuak idatzita, Maitek lagundu behar zidan zuzentzen eta txukuntzen. Bezperan idatzi nion, eta Irurtzunen finkatu genuen hitzordua, bere etxean. Maitek kitzikatu egiten ninduen eta berarengan pentsatzen masturbatu nintzen bezpera hartan, nire ohantzearen fantasien tolestura bakartietan. Agerikoa zen katalogo espeleologikoa bigarren mailako helburua zela niretzat, Maiterekin elkartzeko aitzakia baino ez. Berarekin larrua jotzea nolakoa izanen zen pentsatze hutsak aberetzen ninduen.

Begiak ixtean, Maiteren gorputz biluzia masajeak emateko ohatilan irudikatzen nuen, edo egongelako mahaiaren gainean luze-zabalean etzana gelaren erdian, museoetan bitxirik baliotsuena erakusten den gisan. Begi itxiekin egonen zen, lo antzera, hila antzera. Musika lasaia egonen zen, apal, entzunezin kasik. Luma bat eskutan, zeremoniatsu hurbilduko nintzen beregana, luma nabala bilakatuta gutizien jainkoentzat sakrifikatzera joanen banintz bezala. Lumaren punttarekin Maiteren gorputz horizontala arakatuko nuen sigi-saga kitzikagarrietan. Fereka borobilak eginen nizkion zilborrestearen inguruan. Uzkurtu eginen zen, oilo-larrua paratuko zitzaion. Luma bihurria titietara zuzenduko nuen eta alderraiko marrazkiak eginen nizkion titiburuak gogortu arte. Orduak egonen nintzen gorputz mortu hura ferekatzen, behatzen. Desiratzen. Soilik eskuraezina dena desiratzen ahal den indarraz.

Garbi-garbi joan nahi nuen Maiterengana, badaezpada, zokorik ezkutuena ere zurrupatua izateko moduan. Dutxa bat hartu nuen joan baino lehen. Luma burutik ezin kenduz, fusila garbitu nuen berriz dutxa beroaren azpian. Mahaspasa baino idorrago joan behar nuen.

Nafarroan hiru mila haitzulo baino gehiago daude, hiru mila zulo ilun eta heze. Osatzen ari ginen katalogo espeleologikoan haitzulo guztien zerrenda agertzen zen, kokapen koordenadekin. Kobazulo eta leize esanguratsuenen topografiaz gain, Nafarroako eremu geologiko nagusien inguruko testu labur zenbait paratu behar genituen. Datu asko eta testu gutxi, beraz.

Maiteren etxean, berehala ekin genion testuen errepasoari, eta berehala bukatu genuen.

-Horretarako honaino etortzea alferrik zela erran nizun telefonoz -desenkusatu zen Maite.

-Ez du inporta -erantzun nion-, ez nuen bertzerik egiteko.

Bistan denez, ez nuen larrua jotzeko asmo-beti-presente aitortu.

-Eta, zerbait idazten ari zara? -galdetu zidan deblauki.

Gorroto nuen galdera hura.

-Ez. Uste dut sormenezko krisian nagoela.

-Bada, lehengoan zurekin oroitu nintzen.

Ordenagailua berriz piztu eta egunkari bateko bertsio digitala erakutsi zidan Maitek, notizia bat seinalatuz. Titularra irakurri zidan.

-“Narrazio erotikoen lehiaketa antolatu du “kaixomaitia.eus”-ek”.

-Anda!

Notizia irakurri nuen hortz artean.

-Zergatik ez duzu ipuin erotiko bat idazten?

-Sormenezko krisian nago -errepikatu nuen motibaziorik gabe.

-Benga, animatu, nik lagunduko dizut.

Ideia hura apur bat gehiago gustatu zitzaidan. Beti soinean neraman ideiak apuntatzeko libreta atera nuen. Orri guztiak txuri zeuden, aipatu krisiaren lekuko.

-Espeleologian girotutako istorioa izan zitekeen -proposatu zuen Maitek.

Baiezko mutua egin nion eta libretan apuntatu nuen proposamena.

Normalki ibiltzen ginen leizeetara joan zitzaidan burua eta hankartea, supituki, hoztu egin zitzaidan.

-Ostia, kobazuloak munduko tokirik ez-kitzikagarrienak dira. Ilunak, hotzak, hezeak...

-Ez dakit, ba... -une batez pentsakor gelditu zen-. Niri bederen, behin baino gehiagotan iruditu zait zakilak ikustea estalagmitetan. Eta meandro aunitzek utero bat dirudite, eta putzu batzuek baginak!

Irribarrea marraztu zitzaidan aurpegian. Egia zen. Sorogainen esploratzen ari ginen kobazuloan, errate baterako, bagina handi baten forma zeukan putzua aurkitua genuen, “baginaren putzua” bataiatua genuena, hain zuzen.

-Esplorazio baten istorioa izan zitekeen -Maitek ideia erauntsiarekin jarraitu zuen-, egunetako esplorazioa, adibidez, eta bi espeleologo bibakean liatzen dira, laurehun metro lur azpian.

-Ostia ze hotza, hor liatzea ere!

-Tira, ipuin bat da, erabili imajinazioa!

Arrazoia eman nion buruarekin eta botatako ideiak apuntatu nituen libretan.

-Hori da -segitu zuen inspiraturik-, alimaleko hotza izanen dute espeleologoek eta beren gorputzak lotuko dituzte apur bat berotzeko. Hasiera batean besarkaturik baino ez, ondoren, gorputzen beroa gehiago probestu ahal izateko, gerritik goiti biluzik inarrosiko dituzte beren gorputz makilatuak. Ohartu orduko ahoak janen dizkiote elkarri eta eskuak zirrikitu guztietatik sartuko dizkiote elkarri antsietatez. Luze gabe, laurehun metro lur azpian dagoen bibaka besta bat izanen da: muxuak, ferekak, felazioak, pajak, cunnilingusak...

Maitek mota guztietako keinu lizunak egiten zituen beso, esku eta ahoarekin solastatu bitartean. Ni, bere parean mutu ez lurrerako ez zerurako, ikusten ari nintzena ezin sinetsirik begiratzen nion.

Errandakoa apuntatzeko keinu mutua egin zidan.

Muxuak, ferekak, felazioak, pajak, cunnilingusak...

-Azkenean neskak atzamar bat sartuko dio mutilari uzkitik eta, mugimendu lizunak eginez, mutilak inoizko orgasmorik basatiena izanen du, konortea galtzeraino kasik!

Maite niri begira geratu zen bere istorioa bukatu zuelarik, nire oniritzia eskatuz nolabait. Nik, moztuta, libretan ezkutatu nuen begirada eta azken ideiak apuntatu nituen.

Neskak mutilari atzamarra uzkitik, mutilak orgasmo basatia (konorterik gabe).

Harri eta zur nengoen. Nire fantasia erotikoetan luma poetiko bat eskaintzen nion Maiteri eta berak Sodoma eta Gomorra bisitatu nahi zituen. Apur bat gorritzen nintzela iruditu zitzaidan, ahalke inozo baten erruz. Txiki egiten nintzela sentitu nuen eta Maiterekin gainkatzeko ez-gai peritatu nuen nire burua.

Luma ttiki bat baino ez dut errepikatzen nuen nire baitan, laku bat husteko ontzi txiki bat baino ez duenaren etsipenaz.

Muxuak, ferekak, felazioak, pajak, cunnilingusak... Zerrendaren errepasoa egin nuen mentalki, fruta erostera joaten denaren antzera.

-Ba omen da honezkero mamadak eta potota-jateak sexua ez direla diona -zirikatu nion Maiteri nire burua cooltzat hartuz.

-Mamada huts bat akaso ez. Potota- edo zakil-jate trakets bat edozein lagunek egin diezazuke ostatu zikin baten komunetan, baina jataldi dotore bat bertze kontu bat da.

Maiteren arrapostuak ustekabean harrapatu ninduen berriz. Jokoz kanpo nengoen.

-Irudikatu zure burua gela epel batean -jarraitu zuen-. Biluzik zaude, etzana. Norbait sartzen da gelara bat-batean, ez du inporta nor, laguna ala ezaguna, eta, deus erran gabe, dakarren txokolate epela zure gorputzean isurtzen du. Zure hankartea ongi blaitzen dela ziurtatzen du eta, Hanselek eta Gretelek etxeari nola, hala ekiten dio jataldiari; plazerez, desiraz, gutiziaz eta jalekeriaz. Ea nor ausartzen den hori ez dela sexua erraten...

Isilune txikia egin zuen Maitek, pentsakor, begirada urrunean galdua.

Nik nire aldetik, dardara batean kasik, seko zorabiatu behar nuela iruditu zitzaidan, uzkian atzamar beharrik gabe.

-Txokolatea ez bazaizu gustatzen natillekin edo jogurtarekin egin daiteke ere, baina hotzagoa da -erantsi zuen bat-batean Maitek ahots doinu natural batez, legatza labean egiteko errezeta azaltzen ariko balitz bezala.

Jarraian bertze galdera bat egin zidan.

-Geldituko zara bazkaltzen?

Nahasia nengoen eta zalantza egin nuen erantzun baino lehen.

-Ez, mila esker. Goiz bukatu dugula aprobetxatuta, etxera joan eta mandatu batzuk eginen ditut.

Nire erantzuna arraro eta hotz samar aditu zen baina Maitek ez zuen berriz galdetu. Irudi eta informazio aunitz asimilatu behar nituen. Luze gabe, autoan nengoen.

Iruñeko bidean Maitek proposatutako errezetari buruz pentsatu nuen eta, hotzagoa izanagatik, natillak aukeratu nituen. Maite irudikatu nuen, nire karaokean kantatzen mikrofonoa natillaz blai. Irudiak kitzikatu egin ninduen. Segituan bibakeko eszenako gainkaldira joan zitzaidan burua eta irribarre entretenitua marraztu zitzaidan aurpegian. Atzamarra ikusten nuen, ongi sartua uzkian. Bat-batean, seinale txiki batzuk agertu ziren errepide bazterrean, abiadura moteltzeko. Istripua ote zen pentsatu nuen nire baitan. Arrapostua bertze seinale batek eman zidan.

Control - Guardia civil - Police

Agente batek gelditzeko agindua eman zidan, baztertzeko eta autoaren motorra itzaltzeko.

-Nondik zatoz?

Huts egin duen txortaldi batetik pentsatu nuen.

-Irurtzundik -erantzun nion.

-Nora zoaz?

Atzamarra uzkian sartuko didan norbaiten bila pentsatu nuen.

-Iruñera -erantzun nion.

Gidabaimena eta nortasun agiriak eskatu zizkidan.

Ohartu orduko, guardia zibila nire gauzak ari zen miatzen.

-Zer da hau? -galdetu zidan nire motxilako libreta seinalatuz.

-Oharrak hartzeko libreta bat -eta, jarraian, nire delitua aitortu nuen-. Idazlea naiz.

Entreteniturik, guardia zibilak bekainak goratu zituen libretako oharrak gainetik irakurtzean. Bitartean, irrati asotsak entzuten ziren guardia zibilen autotik. Nire datuak zentralarekin egiaztatzen ariko zirela pentsatu nuen. Aspertzen hasia, alderrai paseatu nuen begirada. Urrunean, Gaztelu eta Txurregi mendiak ikusi nituen. Dudarik gabe, bi titi puntadun ziruditen Iruñea aldeko perspektibatik. Irriñoa egin nuen. Egiazki, nireak ez zuen konponbiderik.

Idazle izatea ez zen delitu nahikorik eta, dokumentuak itzulita, jarraitzeko agindu zidaten. Iruñeraino gelditzen zitzaidan bidea hausnarrean eman nuen, narrazio erotikoen lehiaketan parte hartuko nuen ala ez deliberatzen. Ordura arte idatzia nuen ia guztia erotikoa zen, ala pornografikoa, eta bertze erregistro bat bilatu nahi nuen. Horregatik sormenezko krisia seguruenik. Agian ez nekien bertzerik egiten. Nire fantasien esklaboa ote nintzen? Ala erotismoaren militante duina nintzen, euskararen edota giza eskubideen militantea izaten ahal den gisa berean? Galdera hauek guztiak burutan, argia ikusi nuen supituki: euskal literatura erotikoa ekaitza perfektua zen, giza eskubideak euskararen bidez bermatzen zituena. Horixe baietz!

Maiteren ideia neukan gainera, nire libreta-oharrez-betea horren lekuko.

Zalantza tekniko bat sortu zitzaidan: izenik ba ote zuen konortearen galera eragiten zuen ipurdiko atzamar sarketak? Interneten bilatu beharko nuen. Izenik ezean, “xake mate” deituko nion maniobrari, erremate zentzua emanez. Bueno, “xake maite”, euskarazko hitz jokoa eginez. Luze gabe, “xake maite” euskal labela zeukan joko paradisutarra munduko zoko guztietan praktikatuko zela imajinatu nuen umoretsu.

Gora euskal literatura erotikoa! Gora!

Etxera ailegatzean lehiaketaren oinarriak sarean bilatzea eta irakurtzea izan zen egin nuen lehenengo gauza. Sari politak ziren, erakargarriak. Zuk militantziagatik egiten duzu! egin nion errieta nire buruari.

Oinarrietako paragrafo bat bi aldiz irakurri nuen:

Kontutan hartuko da baita ere, idazlanak genero berdintasunean eta honen errespetuan oinarrituak izatea. Eta heteronormatibitatetik haragoko harreman afektibo eta sexualen inguruko begirada ireki eta zabala proposatzea.

Prefosta, ados nengoen paragrafo hartan proposatzen zenarekin baina zerbaitek krak egin zidan. Nik fantasia erotikoak idatzi nahi nituen eta, fantasia ziren heinean, erabat libreak izan behar ziren, nire ideologiaren kortsea erantzita. Areago, fantasia horietako batzuk ametsak ziren, kontziente egon gabe izandakoak. Ezin nion erran nire subkontzienteari zerekin amestu. Nire ideologia ezin zen nire fantasien inkisizioa izan. Fantasiak nire imajinazioaren espazio kontrolaezina ziren eta ez nuen askatasunaren preso izan nahi. Fantasia eta errealitatea desberdintzea, ez nuen bertzerik egin behar. Kitto. Tarteka izaten nuen bortxaketaren fantasia, beharbada, adibiderik gorena zen. Fantasia hura hamaika bidetik azter zitekeen psikologiatik, baina errealitatean ez nuela bortxatua izan nahi eztabaidaezina zen.

Anaïs Nin idazlea etorri zitzaidan burura, bere literatura erotikoan bortxaketaren fantasia agertzen zelako. Jarraian, Ninen “Euskalduna eta Bijou” izeneko ipuinarekin gogoratu nintzen, non, aurrenekoz, euskaldunok desira objektu gisa agertzen ginen nazioarteko literaturan.

Burua estutu nuen, zerbait originala pentsatu nahian. Nafarroako kobazuloren batean kokatu nahi nuen istorioa, zulo ilun eta hezeren batean. Labar artea nire alde zegoen, izan ere, zakil eta aluen errepresentazioa ohikoa zen historiaurreko artean. Paleolitotik, milaka urte daramatzagu zakilak, aluak eta irudi sexualak zirriborratzen, ikastetxean nerabeek klaseko mahaian egin bezala. Historiako kontsolatzailerik zaharrena Alemaniako Hohle Fels kobazuloan aurkitu zen, eta hogeita zortzi mila urte zituen. Hogei zentimetroko harri findua zen.

Entsalada lizunerako osagaiak buruan nituen. Orain apailatu egin behar nituen.

Nire memoria arakatu nuen, literaturak kontatutako lehen larru-jotzearen bila. Jean M. Auel-en “Lurraren seme-alabak” saga mitikoa etorri zitzaidan burura, “The Clan of the Cave Bear” eta enparauak, non Ayla neskatiko Cro-Magnonak Jondalar gaztea ikusten duen Santa Ageda jotzen sasi batzuen gibelean. Uste baino sexu eszena gehiago ageri ziren saga hartan, batzuek “Sexua haitzuloetan” izengoitia paratzeraino.

Erabaki bat hartu nuen: ez nuen historiako lehen sexuketa kontatuko, neurri batean egina zegoelako. Nik txortaldirik sakonena kontatuko nuen, laurehun metro lur azpian, Nafarroako zulo ilun eta hezeren batean, hain zuzen.

Eduardo Galeanoren aipu batekin hasiko zen kontakizuna, Xabier Alegriak euskaratutako “Ispiluak” liburutik ebatsia:

Sabaitik zintzilika estalaktitak. Zorutik gora estalagmitak.

Denak kristal hauskorrak dira, haitzen izerdiak sortuak, mendietan urak eta denborak urraturiko haitzuloetako sakonean.

Milaka urte daramate estalaktitek eta estalagmitek ilunpean elkarren bila, tantaz tanta, batzuk gora, behera besteak.

Batzuei milioi bat urte joango zaie elkar ukitzerako.

Estu eta larri, ez.

Aipua amodioaren metafora litzateke, amodio betierekoarena, elkar ukitzeko milioi bat urte itxoiteko prest dauden maitaleena. Amodio erromantiko madarikatua, Disneyren pelikula batean agertzeko modukoa.

Ez zen narrazioko metafora bakarra izanen. Espeleologiako metodoa erabiliko zuten maitaleek beren gorputzetako zokoak eta zuloak miatzeko: lokalizatu, esploratu, topografiatu.

Esplorazio luze baten ondoren, leher eginda itzuliko ziren espeleologoak laurehun metro lur azpian muntatua zuten bibakera. Espeleologoak bi edo hiru izanen ziren. Kandela bat piztuko zuten, bibaka berotzeko. Kanpoko buzoak erantziko zituzten, kobazuloko hezetasun erabatekoa gainetik kentzeko. Beren hatsaren lurrunak tenperatura baxua salatuko zuen itzalen argi-ilunen dantzan. Barneko buzoen kremailerak irekiko zituzten hala ere, izerdia idor zedin.

Laurehun metro lur azpian daude, bakarrik munduan, ama-lurraren errailetan bahituak.

Orduak pasa ahala, gradu batzuk epelduko da bibaka. Ez nahikoa, hala ere.

Zopatxo bat eginen dute metalezko katilu txiki batean eta txandaka edanen dute, lehenik eskuak eta ondoren gorputzak berotzeko.

Esteriletan etzanen dira. Toki ezak hurbilduko ditu beren gorputzak, lozakuetan bilduak. Erabateko iluntasunaren hutsa beren gainera amilduko da argiak itzaltzean.

Une batean isildu eginen dira, bakoitza bere pentsamenduetan korapilatuta. Denbora motel pasako da, oren geologikoetan. Tarteka-marteka mugimendu txikiak eginen dituzte, postura hartu nahian. Beren arnasketa baino ez da entzunen, batek isiltasuna urratuko duen arte:

-Ostia, alimaleko hotza egiten du, ezta?